Aller au contenu. | Aller à la navigation

Navigation

Navigation
Menu de navigation
Vous êtes ici : Accueil / Loisirs / Tourisme / Herstal in een notendop / Herstal in een notendop
Actions sur le document

Herstal in een notendop


Geschiedenis van ons grondgebied:

 

Herstal, dat in de hele wereld gekend is omwille van haar roemrijk industrieel verleden, ligt ten noorden van Luik en is een belangrijk economisch en commercieel centrum met een grote scholengemeenschap. Herstal grenst aan de gemeentes Luik, Juprelle en Oupeye, loopt langs de Maas en het Albertkanaal en vormt de toegangspoort tot de Beneden-Maas.

Sinds de fusie van de gemeentes in 1977 is het samengesteld uit alle vroegere gemeentelijke grondgebieden van Herstal, een deel van Vottem, het volledige Milmort en de helft van Liers. Het gemeentelijk grondgebied telt ongeveer 38 000 inwoners op 23,5 km².

Door haar bevolking is Herstal de tiende meest bevolkte eenheid van Wallonië en de vierde van de provincie Luik; in termen van bevolkingsdichtheid staat het op de achtste plaats in Wallonië en op de zesde plaats in de provincie Luik.

Op 30 april 2009 heeft het Waalse parlement unaniem de titel van Stad uitgereikt aan Herstal. Deze eer deelt het met 65 andere gemeentes in het Waals gewest, maar het was reeds een kwart eeuw geleden dat deze titel nog werd uitgereikt.

 

Historiek

  • Van de eerste sporen tot aan de Karolingers:

 

Hoewel de eerste sporen van menselijke activiteit in Herstal teruggaan naar de landbouwers- en veetelersbevolking rond het Ve millennium voor het christelijke tijdperk, is het pas op het einde van de Romeinse periode en in het begin van de Merovingische periode dat Heristal verschijnt, wat militair kamp betekent.

De nabijheid van Tongeren, Maastricht en van het bisdom Luik heeft ongetwijfeld bijgedragen tot de vestiging in Herstal van één van de belangrijkste verblijfplaatsen van de hofmeiers van Austrasië, van wie twee de naam van de plaats droegen: Pepijn van Herstal en zijn zoon Karel van Herstal, die pas later Martel werd genoemd. Het is ook onder bewind van Karel Martel dat de naam Heristal voor de eerste keer genoemd wordt in een oorkonde van 722.
Herstal, de bakermat van de Karolingers, was een zeer gewaardeerde verblijfplaats van de grote keizer Karel de Grote, de echte vader van Europa.

Herstal, dat in het begin onder Karel Martel niet meer dan een “villa” (een uitgestrekte boerderij) was, groeide uit tot een koninklijk paleis vanaf de troonsbestijging van Pepijn III de Korte.

Het zal deze functie ononderbroken blijven behouden onder zijn opvolgers. Het paleis van Herstal was inderdaad een belangrijk politiek centrum en we kunnen ons volledig vinden in de uitspraak van de grote Duitse historicus Eugen Ewig, die stelt dat in die periode “het hart van het keizerrijk klopte aan de Maas”.
Het was de favoriete verblijfplaats van Karel de Grote gedurende de eerste 15 jaren van zijn bewind, en zijn eerste capitularium (schriftelijke Koninklijke verordening), bijgenaamd van Herstal werd er afgekondigd in 779. Herstal was ook het paleis waar de vorst ofwel de winter, ofwel Pasen of Kerstmis doorbracht. Vele grote persoonlijkheden verbleven er, en onder hen vinden we enkele militaire chefs terug, zoals de graaf Roland, de latere held van het beroemde middeleeuwse epos.

 

  • Stad van wapensmeden:
Hoewel Herstal sterk landbouwgeoriënteerd was, kende het ambacht vanaf de XVIIe eeuw een sterke bloei: faience, spijkersmederij, klokkenmakerij, … en in de XIXe en XXe eeuw was er dan de industriële boom.

Vanaf het begin van de negentiende eeuw verandert Herstal onder invloed van de grote industriële omwenteling. De productie wordt opgevoerd in de kolenmijnen, smederijen en andere werkplaatsen. Er komt meer verscheidenheid in de beroepen en er treedt ook een specialisatie op: ijzerhandelaars, spijkersmeden, klokkengieters, brouwers, …Bij deze beroepen is het de wapensmid die een echte specialiteit wordt en aan Herstal de bijnaam “Stad van Wapensmeden” bezorgt. Deze wapensmeden verenigen zich in 1889 om te kunnen beantwoorden aan de vraag van de staat om 150 000 Mauser geweren te leveren. Ze richten de Fabrique Nationale (Nationale Fabriek) op: FN, die tot op vandaag over de hele wereld gekend is.

Herstal is eveneens synoniem voor de beroemde “Demoiselles de Herstal”, deze uitzonderlijke motoren die geproduceerd werden door FN, maar ook door de ondernemingen Gillet, Brondoit, Saroléa. Jammer genoeg bracht de industriële crisis de achteruitgang en vaak ook het verdwijnen van deze wereldberoemde en prestigieuze merken met zich mee.
  • Sociale geschiedenis en economische reconversie:

Het is pijnlijk om te zien dat de reconversie gepaard ging met een hele resem sluitingen van fabrieken en verlies aan arbeidsplaatsen. Herstal, wapenstad bij uitstek, stad van ijzer en steenkool, zou ook de stad worden van de talrijke sociale onlusten.

Eén van de grootste acties uit de sociale geschiedenis van de gemeente is zonder twijfel die van de machinearbeidsters van de FN die in 1966 gedurende 12 weken staking voor de eerste keer ter wereld eisten: Gelijk loon voor gelijk werk!

Ook vandaag nog blijft Herstal vermaard voor de kwaliteit van arbeidskrachten en de talrijke geavanceerde industrieën waarvan er ondertussen heel wat gevestigd zijn in het economisch activiteitenpark van de Hauts-Sarts, dat het belangrijkste is van Wallonië en toch nog verweven

Dienstverlening aan burgers en economisch belang

  • Openbare diensten en infrastructuren:
 
Dankzij haar rijke industriële verleden en het belang van de bevolking bevinden er zich talrijke openbare diensten op het grondgebied van Herstal.

We denken ondermeer aan het kantonaal Vredegerecht, het Gemeentemuseum, een maatschappij voor sociale huisvesting: de Regionale Huisvestingsmaatschappij (SRL) van Herstal, het Jobhuis van de Beneden-Maas, een professionele brandweerkazerne, het gemeentelijke kinderdagverblijf, het belangrijkste van Wallonië, twee ziekenhuisinfrastructuren: het André Renard ziekenhuis en de hospitaalsite van Château Rouge (het Rode Kasteel) van het regionaal ziekenhuiscentrum la Citadelle (CHR de la Citadelle), een belastingkantoor, 3 stations voor reizigers en één voor goederen, een gemeentelijk zwembad, twee omnisportzalen, …

Herstal beschikt eveneens over een uitgebreid netwerk van kwalitatief onderwijs dat openstaat voor iedereen. Niet minder dan 22 basisscholen, 2 instellingen voor hoger secundair onderwijs, een technische school, een provinciaal instituut en ook het buitengewoon onderwijs type 1, 3 en 8 maken samen het educatief netwerk van Herstal uit.

Herstal geniet bovendien van een uitgebreid en gediversifieerd transportnetwerk (wegen, spoorwegen, rivier) met 4 afritten van de autosnelweg, met name richting Duitsland, Nederland en Luxemburg; verder beschikt het ook nog ongeveer 200 km aan gemeentelijke wegen, 16 buslijnen die het grondgebied doorkruisen en 4 spoorlijnen.
 
  • Economisch dynamisme:
Op economisch gebied vertegenwoordigt de industrie het grootste deel van de activiteit (61,6%), gevolgd door de handel (19,3%).

De belangrijkste polen van de economie van Herstal zijn enerzijds het economische activiteitenpark van de Hauts-Sarts, dat zich uitstrekt over 450 hectare en dat 300 bedrijven telt die 8000 jobs verschaffen en anderzijds het commercieel centrum Basse-Campagne dat een aantal gekende merken huisvest.

Men schat dat er 2500 economische activiteiten gevestigd zijn in Herstal, waarvan 575 commerciële verkoopspunten. Verder is er ook nog de wekelijkse markt, die de tweede grootste is van de provincie Luik, na de zondagsmarkt van La Batte.

Ondanks een constant werkaanbod op haar grondgebied gaat de gemeente gebukt onder een bijzonder hoog werkloosheidscijfer, met pieken boven de 22%.

Net om die de economische en commerciële ontwikkeling te coördineren kan Herstal steunen op de vzw Ontwikkeling Beneden-Maas (asbl Basse-Meuse Développement), een supragemeentelijke structuur voor steun aan bedrijven en voor de bevordering van de troeven van de Beneden-Maas.

Sport en cultuur in de kijker

Ook al heeft Herstal de aanblik van een industriële stad, toch wil het zich ook manifesteren op sportief en cultureel gebied.

Sinds april 2007 beschikt Herstal, in La Préalle, over een schitterende gemeentelijke omnisporthal, te midden van een grotere sportinfrastructuur met onder meer voetbalvelden, tennisterreinen en een atletiekpiste. De hal geeft onderdak aan meer dan 30 sportclubs met een tiental verschillende disciplines en wekelijks komen er meer dan 1 000 sportievelingen langs. We vinden er eveneens één van de mooiste klimzalen van Wallonië.

Bovendien is er ook nog een gemeentelijk zwembad en een tweede omnisporthal. De verschillende infrastructuren en de bijna 180 actieve sportclubs vormen een ontegensprekelijk bewijs van het sportieve karakter van onze stad.

Maar Herstal heeft ook een rijk cultureel leven met talrijke artiesten die er geboren zijn of die er geleefd hebben zoals Richard Heintz, de schilder van de Ardennen. Greg, de grote striptekenaar en geestelijke vader van Olivier Blunder (Achille Talon). René Henoumont, journalist, schrijver en zanger van La Préalle en de Ardennen, … De stad heeft verder ook nog een Gemeentelijk museum dat sinds 2008 erkend is door de Franstalige gemeenschap: het museum verduidelijkt de geschiedenis en het erfgoed van Herstal, vanaf de prehistorie tot nu zonder daarbij het cultureel dynamisme van de XVIIIe en XIXe eeuw te vergeten en het besteedt ook aandacht aan het recentere stripverhaal.


Sinds kort is er ook het Aardbeimuseum (in Vottem) en het Saroléa Motormuseum. Naast deze instellingen vinden we er ook verschillende verenigingen en volkse tradities terug, zoals Li fièsse dèl Sint Tchale): het feest van de Heilige Keizer Karel, en de processie van Licourt en Saint-Lambert.

Verenigingsleven

 
Ongeveer 100 verenigingen zijn dagdagelijks actief op verschillende domeinen, zowel cultureel, sociaal, als educatief, en richten zich voornamelijk naar de jongsten, de senioren en de allochtonen. Sinds mei 2008 zijn al deze verenigingen gehergroepeerd in de vzw Maison des associations culturelles de Herstal (Huis van de Culturele Verenigingen), wat een eerste stap is in de richting van de oprichting en de erkenning van een cultureel centrum.

Nog steeds op cultureel gebied beschikt de stad Herstal over een erkend netwerk van openbare bibliotheken dat sinds 2008 erkend is door de Franstalige gemeenschap. Dit netwerk bestaat uit een hoofdbibliotheek in het centrum van de stad, twee filialen en drie depots.

Vijf openbare internetruimtes die zich in verschillende wijken bevinden bereiken een maximaal aantal inwoners en maken het hen mogelijk gratis toegang te hebben tot informatie en tot de meest efficiënte communicatiemiddelen.

Tenslotte maakt Herstal sinds 2007 deel uit van het Huis van Toerisme van de Beneden-Maas waardoor het duidelijk de wil manifesteert om haar patrimonium op te waarderen en bezoekers aan te trekken.
 

Stedenbouwkundige herstructurering

Om de stedelijke omgeving, die gekenmerkt wordt door de achteruitgang van de industrie, nieuw leven in te blazen en om het leefklimaat van de burgers te verbeteren is Herstal een aantal jaren geleden gestart met een globaal renovatieproces van de bebouwde ruimtes, waarbij er vooral aandacht werd besteed aan de dichtbevolkte leefzones.

Dit proces vertaalt zich meer bepaald in de uitvoering van het richtschema voor stedelijke renovatie dat zich richt op een grote zone in het centrum van de gemeente waar meer dan 7000 mensen wonen (of ongeveer 20% van de totale bevolking).

Deze wil om het leefklimaat van de inwoners te verbeteren, leidt tot talrijke verwezenlijkingen, in het bijzonder met EFRO-steun, regionale subsidies en privépartners. Het gaat ondermeer over de realisatie van een nieuw gemeenteplein, de aanleg van parken en tuinen, de volledige heraanleg van de wegen rond het stadscentrum, de sanering van ongebruikte industriegronden en het vrijmaken van ruimte zowel voor huisvesting, ontmoetingsruimtes als milieuvriendelijke bedrijven.